حجت الاسلام والمسلمین حسین بنیادی در گفت و گو با خبرگزاری حوزه به موضوع اربعین حسینی پرداخت که ماحصل این گفت و گو بدین شرح است:
* در ابتدا توضیحاتی پیرامون اربعین أباعبدالله الحسین (ع) بفرمایید.
اربعین شهادت اباعبدالله الحسین علیه السلام، امتداد قیام عاشوراست که حقیقتی از مکتب توحید و جریان توحیدی است.
ماهیت جریان توحیدی، اصول و ارکانی دارد که خلاصهی در حرکت جامعه به سوی کمالات و دوری از رذائل میباشد، معیارهای جریان توحیدی برآمده از شناخت تکلیف و عمل به تکلیف است و مقصد آن قرب الی الله و لقاءالله است.
هر جریانی که دارای این اصول، معیارها و هدف نباشد در مقابل جریان توحیدی، قرار دارد، که معمولا جریانهای غیر توحیدی در مقابل جریان توحیدی، حرکتهای تقابلی، تحریفی و تخریبی دارند و برای آن ایجاد سختی و هزینه میکنند؛ مهمترین اصل زندگی، برای انسانها و جوامع شناخت این دو جریان است، اهمیت شناخت جریانهای غیر توحیدی، از این جهت مهم است که با تزویر، تطمیع و تهدید، سعی بر تسخیر افکار و تسلیم کردن جامعه در برابر خود را دارند.
تبیین جریان توحیدی در قران کریم:
قرآن کریم در آیات زیادی، جریان توحیدی - نه فقط اصل توحید - را تبیین و آثار آن بر جامعه را بیان نموده؛ آیات قران هنگامی که به موضوع انبیاء میپردازند، دو جهت مورد تصریح قرار میدهند، جهت اول سلسله انبیاء که برای هدایت جوامع مبعوث شدهاند و دوم سلسله و امتداد تلاش آنان در ایجاد جریان توحیدی، از اینرو تلاش و حرکت آنان در یک مسیر مشخص و هدف مشترک، نهفته شده است، این جریان توحیدی از خلقت حضرت آدم تا بعثت پیامبر اسلام و تا ظهور مهدی امت ارواحنا فداه ادامه دارد و تمام تلاش انسانهای صالح در طول تاریخ، بر استمرار و استقرار این حرکت عظیم، در جوامع بودهاند
نهضت پر دامنه سیدالشهداء علیهالسلام:
نهضت عظیم سیدالشهدا علیه السلام، قیامی پر دامنه است که جنبههای درسآموز آن برای هر انسان و هر جامعهای، سرمشقهای جاودانهای دارد چنانکه قیام آن حضرت جاودانه است، اقتداء به مکتب اباعبدالله الحسین‚ع یعنی تشخیص و شناخت صحیح مسیری که انسان را در جریان توحیدی قرار میدهد و به سعادت میرساند. اهداف قیام حسینی مبتنی بر معرفت و آموزههای توحیدی است، که راز جاودانگی و اثرگذاری در تمام دوران بوده و هست. از اینرو شناخت و شناساندن پایههای معرفتی قیام و حماسه حسینی، مهمترین رکن حسینی بودن و حسینی ماندن است.
* امام حسین (ع) در آغاز نهضت هشدارهایی را داشته اند؛ به برخی از این هشدارها اشاره کنید.
خطبهها و بیانات امام حسین علیه السلام از آغاز نهضت، فقط توصیه نبوده بلکه هشدارهایی است جدی نسبت به خطراتی که همیشه و در هر جامعهای عامل سقوط جامعه میشود؛ فراگیری باطل و قرار گرفتن در مسیر باطل، فراموشی ارزشهای انسانی و معنوی و رویگردانی جامعه از شعارهای توحیدی، عناوین اصلیترین خطراتی است که آن حضرت درباره آنها هشدار و برای بیداری و نجات جامعه، پا در رکاب نبرد با ظلم و جهل و بیعدالتی میگذارد. وقتی امام جامعه لباس رزم میپوشد و به میدان جهاد میآید و میجنگد، یعنی خطر جدی است و ریشههای ظلم و فساد، جامعه را دربر گرفته؛ این مهمترین نشانهی است که میتوان درک کرد که چرا سیدالشهداء علیه السلام با کمی اعوان و انصار، در برابر ظالمین ایستادگی و میجنگد.
* پیام اسارت خاندان آل الله در کربلا چه بود؟
اسارت خاندان آل الله با توصیفاتی که در تاریخ آمده، تلخترین رفتار یک جامعه با انسانهای ممتازی است که فضیلتهای واقعی در آنها نقش بسته است، عبرتهای اسارت آلالله کمتر از عبرتهای عاشورا نیست، جامعهای که معیارهایش، عوض شده و شاخصهای تشخیص را گُم کرده و راهش عوض شده، نمیتواند از حوادثی که مقابل چشمانش اتفاق میافتد، تحلیل درست و به هنگامی داشته باشد که بفهمد این اسرا کیستند، توسط چه کسانی به اسارت برده شدند و مهمتر اینکه برای چه اسیر شدهاند، انسان وقتی به خطبههای امام زین العابدین علیه السلام، عقیله بنیهاشم حضرت زینب سلام الله علیها و دیگر اهلبیت نبیاکرم صلوات علیهم دقت میکند، متوجه میشود، اسیران واقعی کوفیان و شامیانی بودهاند که طعم و طمع لذائذ دنیاگرایی و دنیازدگی، چقدر چشم و گوش آنها را بسته است که حقیقتاً مصادیق ”لایبصرون و لایفقهون” میباشند. در فرازی از زیارتنامه اربعین میخوانیم: «وَ قَدْ تَوَازَرَ عَلَیْهِ مَنْ غَرَّتْهُ الدُّنْیَا وَ بَاعَ حَظَّهُ بِالْأَرْذَلِ الْأَدْنَی وَ شَرَی آخِرَتَهُ بِالثَّمَنِ الْأَوْکَسِ وَ تَغَطْرَسَ وَ تَرَدَّی فِی هَوَاهُ... کسانیکه دنیا مغرورشان کرد، و بهره واقعی خود را به فرومایه تر و پست تر چیز فروختند، و و آخرتشان را به کمترین بها به گردونه فروش گذاشتند، تکبّر کردند و خود را در دامن هوای نفس انداختند»
انسانهای فاقد تحلیل:
انسان فاقد تحلیل در هر دورهای در جبههی باطل قرار میگیرد هر چند ظاهری از انسانیت و اسلامیت برای خود درست کرده باشد اما فکرش، اسیر و مجذوب باطل است که بدترین نوع زیست، زیست منافقانه است.
اسرای آلالله این چهره زشت آمرین، عاملین و بی تفاوتهای جامعه آنروز را برملا کردند تا هشدار و عبرتی باشد برای کسانیکه در پیچ و خم زندگی، فاصله گرفتن از حقیقتها را نمیفهمند یا فهمیده در صف و جبهه باطل قرار میگیرند.
* صبر، منطق مقاومت و ایستادگی به چه معناست؟
صبر محتوایی فوقالعاده و سلاحی قوی در برابر شدائد و سختیهاست بویژه آنجا که دشمن، فضای فکری جامعه را در دست دارد و دشمنیاش را عیان میکند؛ در مواردی این چنین که جبههی باطل خود را برتر میبیند، مؤثرترین رفتار، رفتار همراه با صبر است، صبر یعنی اعتماد و توکل بر خدا، یعنی ثبات قدم، یعنی هوشمندی در برابر توطئهها؛ این معنای از صبر است که مکر و حیلهها را خنثی و راه پیروزی بر دشمنان را میسّر میسازد. اسرای آلالله با این منطق تمام محاسبات دشمنان را برهم زدند، این اسارت هرچند سخت و جانکاه بوده اما امتداد نهضتی الهی شد تا خون خدا جوششی بیشتر پیدا کند تا عالمیان بدانند عزتخواهی و عدالتطلبی، در سایه صبر و منطق پایداری و مقاومت، شکل میگیرد و در سایه این معنا و منطق است که پیروزی واقعی محقق میشود.
اربعین هنگامهی پیروزی و سرافرازی:
نکتهای که علاوه بر اصل اهمیت و فضیلت اربعین شهادت اباعبداللهالحسین علیه السلام و اهلبیت و اصحاب وفادار حضرت، دارای اهمیت است و باید مورد توجه قرار دهیم، ورود اسرای اهلبیت علیهم السلام پس از چهل روز مجاهدت، به کربلای معلیٰ میباشد، جنبههای عاطفی این موضوع فوق تصور است اما جنبههای مبارزاتی این موضوع نیز فوقالعاده است، جمعیت اندکی که پیروز و سرافراز به میعادگاه کربلا بازگشتهاند، چهل روز اهداف و پیامهای قیام سیدالشهداء علیه السلام را در سختتربن شرائط بازگو کردهاند، قیام حسینی چنان تبیین شد که جلوی هرگونه تحریف و تخریب را گرفت؛ خط تحریف و تخریب در یک فهرست قرار میگیرند که برای ایجاد شبهه در حرکتهای حق طلبانه و انسانهای ارزشی و برای از بین بردن حقائق نهضتها، بکار برده میشود، ادعای اینکه اسلام از این دو حربه بیشترین ضربه را خورده است، ادعای گزافی نیست، اسرای آل الله علیهم السلام با چنان قوتی در میدان صبر و منطق و دفاع از حرکت الهی امام حسین علیه السلام دفاع کردند که تا امروز، نهضتی اینگونه پویا و پایدار نبوده است.
* چه وظیفه ای در قبال نهضت حسینی داریم؟
اصلیترین و مهمترین وظیفه ما یادگیری و بکار بستن این مکتب سراسر درسآموز است، فرهنگ عاشورا یک فرهنگ استوار بر دیانت، عقلانیت و فطرت است و به همین دلیل جاذبهای بیبدیل دارد، این جاذبه و الگوهای درونی این فرهنگ را توسعه دهیم و نگاهمان به مکتب عاشورا، یک نگاه دارای امتداد باشد و برای تمام روزها و لحظات، چنانکه اربعین امتداد عاشورا است هم در حماسه، هم در روش و منطق و هم در مبارزه با هوای نفس، شیاطین و دشمنان اسلام و انسانها.
انقلاب اسلامی در امتداد جریان توحیدی انبیاء و ائمه معصومین:
انقلاب اسلامی ایران، نمونهای برجسته از قیام در برابر طاغوت و تلاش برای به اهتزاز در آوردن پرچم توحید و امتداد و اتصال به ظهور ولایت عظمی ارواحنا فداه است، مسیری روشن که تکلیف و مأموریتش مشخص و به عهده انسانهای مومن و بصیر در زمان حاضر میباشد، و باید توجه داشت که در برابر جریان توحیدی انقلاب اسلامی، سنت طواغیت و مستکبرین فعال و صفآرایی میکنند چنانکه تاکنون انجام دادهاند. الگوی صلابت و اقتدار جریان توحیدی در عصر ما تا رسیدن به افق صبح ظهور، به روشنی در بیانیه گام توسط رهبر معظم انقلاب اسلامی، حضرت آیت الله العظمی خامنهای مدظلهالعالی ترسیم شده است، که بازهم فهم از اینکه وظیفه ما در استقرار و پیشبرد این جریان توحیدی و امتداد حرکت انبیاء و صلحا، چیست، مهمترین تکلیف نظری و عملی میباشد.